Indien u bent veroordeeld door het Gerechtshof, moet in de regel binnen twee weken na die veroordeling cassatie worden ingesteld. U kunt dat zelf doen, maar het is verstandiger om uw advocaat het cassatieberoep in te laten stellen, omdat er enkele formaliteiten aan het instellen van dit rechtsmiddel verbonden zijn.

Nadat er cassatie is ingesteld, stuurt het Gerechtshof de stukken van uw strafzaak naar de Hoge Raad, gezeteld in Den Haag. Volgens de wet moet dit binnen vier maanden gebeuren, maar meestal duurt het langer voordat de Hoge Raad de stukken binnen heeft. Als uw dossier bij de Hoge Raad op de strafgriffie is aangekomen, krijgt u daarvan een schriftelijke mededeling: de aanzegging. Deze aanzegging moet persoonlijk aan u worden betekend.

Vanaf het moment dat de aanzegging aan u is betekend, gaat er een termijn van 60 dagen lopen waarbinnen een cassatieschriftuur moet worden ingediend. U kunt dit niet zelf doen; de wet schrijft voor dat alleen een advocaat namens u een cassatieschriftuur kan indienen.

Een cassatieschriftuur is een schriftelijk stuk met daarin de klachten tegen de veroordeling: de zogeheten cassatiemiddelen. Een cassatiemiddel kan bijvoorbeeld inhouden dat het Gerechtshof bepaalde rechtsregels heeft geschonden, of onbegrijpelijke dan wel onvoldoende gemotiveerde beslissingen heeft genomen. Ons kantoor heeft over tal van onderwerpen cassatiemiddelen ingediend, bijvoorbeeld over: ontoereikende motiveringen van strafopleggingen, over het onjuiste oordeel dat profijtontneming op grond van witwassen zonder meer mogelijk is, of over de onjuiste uitleg van de deelnemingsvorm medeplegen.

Het gaat dus vooral om juridische gebreken en misslagen in het veroordelend arrest. Voor hernieuwd onderzoek naar de feiten is in de cassatieprocedure geen ruimte. U kunt uw advocaat in cassatie dus niet met succes bewegen tot het opvoeren van nieuwe getuigen, of het bestrijden van een zuiver feitelijke vaststelling van het Gerechtshof.

Indien een advocaat niet binnen 60 dagen na de betekening van aanzegging een cassatieschriftuur heeft ingediend, dan bent u niet-ontvankelijk in uw cassatieberoep. De Hoge Raad zal uw zaak dan niet in behandeling nemen en de veroordeling door het Gerechtshof wordt dan onherroepelijk.

Na de termijn van 60 dagen komt uw zaak op zitting, de zogenaamde rechtsdag. U wordt schriftelijk geïnformeerd over de datum en het tijdstip. Het is echter niet noodzakelijk om deze ‘formaliteit’ bij te wonen. Er gebeurt namelijk niets inhoudelijks. Wel wordt op de rechtsdag de datum bekend gemaakt waarop de advocaat-generaal bij de Hoge Raad zijn conclusie zal nemen. Dat wil zeggen: wanneer de Hoge Raad het cassatieberoep niet op voorhand niet-ontvankelijk verklaart. Sinds 2012 biedt de wet namelijk de mogelijkheid aan de Hoge Raad om het beroep in cassatie niet-ontvankelijk verklaren wanneer de aangevoerde klachten geen behandeling in cassatie rechtvaardigen, bij gebrek aan voldoende belang of omdat de klachten klaarblijkelijk niet tot cassatie kunnen leiden.

Is uw cassatieberoep ontvankelijk, dan komt de advocaat-generaal dus met een conclusie. Dat betreft een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad over de te nemen beslissing. In veruit de meeste gevallen volgt de Hoge Raad het advies van de advocaat-generaal op. Uw advocaat krijgt een kopie van de conclusie van de advocaat-generaal. Bij verzending van die conclusie wordt ook bekend gemaakt op welke datum de Hoge Raad voornemens is uitspraak te doen.

Als de advocaat-generaal de Hoge Raad in zijn conclusie adviseert om één of meer namens u ingediende cassatiemiddelen te verwerpen, en zijn advies voor u dus negatief uitpakt, bestaat er nog de mogelijkheid voor uw cassatieadvocaat om een reactie op deze conclusie naar de Hoge Raad op te sturen. Deze reactie op de conclusie van de advocaat-generaal heet, naar aanleiding van de uitspraak Borgers van het Europees Hof, een Borgersbrief.

De Borgersbrief moet uiterlijk twee weken na verzending van de conclusie van de advocaat-generaal bij de Hoge Raad binnen zijn. Dit is een aanzienlijk kortere periode dan de 60 dagen waarbinnen de cassatieschriftuur ingediend moet worden. De termijn is zoveel korter omdat het niet de bedoeling is dat in de Borgersbrief alle eerder ingediende cassatiemiddelen worden herhaald. De Borgersbrief is bedoeld om aan te geven waarom en op welke punten de conclusie van de advocaat-generaal naar de mening van u en uw cassatieadvocaat onjuist is. Dit zodat het laatste woord in de procedure namens u gevoerd wordt en de procedure op die manier eerlijker verloopt. De Hoge Raad neemt kennis van de Borgersbrief en neemt de inhoud hiervan mee in de raadkamer. In raadkamer wordt door de Hoge Raad een beslissing op uw beroep in cassatie genomen. Uw advocaat wordt vervolgens van de uitspraak op de hoogte gesteld.

De Hoge Raad kan het cassatieberoep in uw strafzaak gegrond achten of kan het cassatieberoep verwerpen. Als de Hoge Raad uw beroep in cassatie gegrond acht dan betekent dit dat de Hoge Raad het met de middelen van uw advocaat eens is. De strafrechtelijke cassatieprocedure is dan met succes afgerond. Het hoeft alleen niet zo te zijn dat de Hoge Raad het ook eens is met alle middelen die door uw cassatieadvocaat zijn ingediend. De Hoge Raad kan het cassatieberoep namelijk ook voor een gedeelte gegrond achten en het beroep voor het overige verwerpen. Is de Hoge Raad het niet eens met de ingediende middelen dan wordt het beroep in cassatie in uw strafzaak helemaal verworpen.

Na gegrond achten van het cassatieberoep

Als de Hoge Raad het met één of meer middelen van uw advocaat eens is dan wordt het arrest van het gerechtshof in zijn geheel of anders voor het gegrond geachte gedeelte vernietigd. Bij geheel of gedeeltelijke vernietiging van het arrest wordt uw strafzaak vervolgens terugverwezen naar het gerechtshof dat de uitspraak heeft gedaan. Het gerechtshof zal uw strafzaak weer opnieuw in behandeling nemen en wederom uitspraak doen, maar deze keer met inachtneming van de uitspraak van de Hoge Raad.

In een heel enkel geval doet de Hoge Raad na vernietiging van het vonnis zelf uitspraak. Wanneer de Hoge Raad de zaak zelf afdoet, is uw strafzaak daarmee ten einde en hoeft uw zaak niet meer door het gerechtshof behandeld te worden.

Na verwerping van het cassatieberoep

Wanneer de Hoge Raad het cassatieberoep in uw strafzaak verwerpt dan betekent dit dat de Hoge Raad het niet eens is met de middelen die door uw cassatieadvocaat zijn ingediend. Deze uitspraak heeft tot gevolg dat het arrest van het gerechtshof (of het vonnis van de rechtbank), waartegen u het cassatieberoep heeft ingesteld, onherroepelijk wordt. Er zijn dan geen andere rechtsmiddelen meer mogelijk en de Nederlandse procedure is daarmee ten einde.